Yağ Pompası Nedir?
Yağ pompası, motor sisteminde bulunan kartel içerisinde yer alan yağı alıp, tazyikli bir şekilde ihtiyaç duyulan bölgelere göndererek sürtünme oluşumunu engellemekte olan bir sistemdir. Yağ pompası, ısınmayı en aza indirmektedir. Bu parçanın yapmış olduğu tek görev yağı ilgili alanlara göndermek değil, gönderdiği yağın döndüğünde analizi yapmasıdır. Gelen yağda herhangi bir pislik olduğunda, bu pislikler süzülmekte ve pompalanan yağda pislik olmaması sağlanmaktadır. Bu durumun dışında motorun soğuması adına da gerekli olan oluşum ve motor performansının uzun bir süre normal bir şekilde tutulması konusunda önemli bir görev üstlenmektedir.
Yağ Pompası Nasıl Çalışır?
Yağ pompasının tüm işlemleri yapabilmesi için hareket alıp, beslenmekte olduğu bir parça bulunmaktadır. Bu parçanın ismi eksantirik mili olarak bilinmektedir. Arabaya marş basıldığında, marş sırasında tüm gücü motor üretiyor ve talep edilen ve ihtiyaç duyulan parçalara dağıtıp yapmaktadır. Bu mil de uzun bir demir olarak bilinmektedir. Yağ pompası bu milden aldığı hareket ile yağı pompalamakta ve motorun zarar görmesinin önüne geçebilmektedir.
Bu sistemin çalışma şekline değinildiğinde, otomobillerde yer alan birçok yağ pompasının oldukça yüksek basınç mantığına göre tasarlandığını görebilmekteyiz. Bu sisteme göre pompanın içine mil yerleştirilmekte ve bu mil pompanın basacağı yağın gücüne göre tasarlanmaktadır. Yağ pompasının aldığı hareketi mili iletmesi sonrasında sistemin devreye girmesi karşılamaktadır. Farklı tip yağ pompaları araçların çalışma sistemlerine göre karşımıza çıkabilmektedir.
Yağ Pompasının Çeşitleri Nelerdir?
- Dişli tip yağ pompası
- Paletli tip yağ pompası
- Rotorlu tip yağ pompası
Dişli Tip Yağ Pompası: Dişli tip olarak ifade edilmekte olunan bu tip yağ pompaları birbirleri ile temas halinde olan iki adet dişli sisteminin de yer aldığı çarklardan oluşmaktadır. Sistemin içinde yer alan dişliler dönmek için harekete ihtiyaç duyabilmektedir. Bu hareketleri bazı motor türlerinde kam mili aktarmaktayken bazı motor tiplerinde ise krank mili sağlayabilmektedir. Bu dişlilerde bağımsız olarak yağ çıkışı ve yağ çıkış kanalları bulunmaktadır. Dişliler döndükçe giriş kanalı üzerinden tahliye edilmekte olan yağ çıkış kanalına doğru tahliye başlamaktadır. Aktarılmakta olan yağ ise motorun taleplerine göre değişmekle beraber içerisindeki dişlilerin dönme hızı ve yağın kalınlığına göre değişkenlik gösterebilmektedir.
İlginizi Çekebilir: Bayan Araba Modelleri
Motor yağı soğukken motor devrinin yükseldiği de görülmektedir. Devir yükseldiği taktirde, dişlilerde dolanmakta olan yağın oranı da artış göstermektedir. Bu artışın dengelenmesi için, fazla yağın içeri de dolaşması eksik yağ oranı gibi zarar göstermektedir. Bu dengeyi ayarlayabilmek için yağ ayar supabı görev yapmaktadır. Pompanın gövde bölümünde görev yapan bu sistem, yağ kanalının üstünde bulunmaktadır. Yağ pompasının çıkış basıncı, basınç ayar supap yayının basıncının üzerine gelene kadar bir seviyeye ulaşmış olduğu şekilde geri dönüş sağlamaktadır.
Paletli Tip Yağ Pompası: Üç farklı yağ pompası türünden paletli tip yağ pompası, çalışma düzeneğinde dişli tip yağ pompasından farklı olacak şekilde dişli kullanmak yerine palet sistemlerini başarılı bir şekilde sistemlerine dahil etmiş durumdadır. Palet sistemleri, pompanın gövdesinde yer almaktadır. Bu sistemin içerisine yerleşmekte olan palet yayları sayesinde paletlerin yüzeyleri devamlı olarak temas etmektedir. Paletin başlığını da pompanın mili ile bağlantılı sağlamak mümkün olabilmektedir. Mil döndükten sonra iç kısma yerleşmekte olan paletler sisteme göre giriş kanalının ön kısmında büyümektedir. İhtiyaca göre çıkış kanalının ön kısmında nerede ise sıfıra kadar küçülebilmektedir. Hacim sıfır seviyelerine kadar indikten sonra içindeki yağ da ana yağ kanalına basılabilmektedir.
Rotorlu Tip Yağ Pompası: Üç farklı yağ pompası türünden rotorlu tip yağ pompaları, çark sistemi dışarısında konumlandırılan bir rotora sahip olmaktadır. İç bölümde yer almakta olan bu rotor, rotor yuvasının içerisinde ve yağ pompasının mili döndüğünde iç rotor ile çalışmakta olan dış rotor, yağ giriş bölümündeki kanalda büyümekte ve yağ çıkış kanalı bölgesinde sıfıra kadar düşmekte olan bir takım değişkenliklere sahip olabilmektedir. Büyük bir hacim ile giriş kanalında bulunmakta olan yağ, çıkış kanalı yönünde hacmi sıfıra kadar düşürmeyi başarmakta ve ana yağ kanalına basılarak ihtiyaç duyulmakta olan yağın tedariğini sağlamaktadır.
İlginizi Çekebilir: Auto Hold Nedir?
Yukarıda anlatmış olduğumuz tüm yağ pompası çeşitleri arasında en fazla tercih edilen sistem; dişli tip yağ pompası olarak bilinmektedir.